هگمتانه تا همدان

نویسنده: غلامحسین قراگوزلو
ناشر: اقبال
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 696
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

مصور

سرگذشت قرنها در قدیمیترین شهر ما

همدان قدیمی ترین شهر ایران و بلکه از کهن سال ترین شهرهای جهان است.بنای شهر را به ملکه آشور بنام(سمیرامیس)که در هزار سال قبل از میلاد مسیح میزیسته نسبت می دهند. همدان فعلی و اکباتان قدیم،یا بزبان مادی باستانی هنگ متانه یا هگمتانه به معنی محل جمع و در خطوط آشوری بنام دئوکس از بزرگان قدیم ماد سر و سامانی یافت .ذکر همدان از بلاد قدیمه ایران و از شهرهای خوب عراق عجم و از اقلیم چهارم،آبش گوارا،هوایش دلگشا و در بنای آن اختلاف است....

نخستین باری که اسم این شهر برده شد، در حدود ۱۱۰۰ سال پیش از میلاد بود که نام همدان را اَمدانه ذکر شده‌است. این شهر تحت نام‌های دیگری از قبیل هگمتانه، هگمتان، اکباتان، اکباتانا، آمدانه، آنادانا نیز نوشته شده‌است. در کتیبه‌های آشوری نام آن شهر آمدانه آمده، این اسم بایستی مشتق از کلمهٔ ماد باشد چنان‌که آشوریان قوم ماد را آمادای ذکر کرده‌اند. از این رو آمادانه به معنی محل مادها و جایی‌است که مادها زندگی می‌کردند. در دوران مادها به زبان پارسی باستان این شهر هگمتانه یا هگمتانه به معنی «جای تجمع» خوانده می‌شد. اکباتان نیز همان تلفظ هگمتانه به زبان یونانی است...

از نظر تاریخی مشخص است که اسکندر مقدونی دو بار از همدان دیدار کرده‌است، نخست در تعقیب داریوش سوم در ۳۳۰ سال پیش از میلاد و برای دومین بار در ۳۲۴ سال پیش از میلاد در راه بازگشت از هند. اسکندر پس از ورود به همدان جشنی به مناسبت پیروزی‌های خود برپا کرد. پلوتارک می‌نویسد، در حین برگزاری این جشن، دوست دوران کودکی اسکندر هفستیون به‌طور ناگهانی درگذشت. پس از این واقعه اسکندر سرزمین‌های اطراف همدان را به باد غارت گرفت، باروهای شهرهای اطراف را ویران ساخت و مردم این سامان را به بهانهٔ پیشکش قربانی برای هفستیون، دوست محبوبش از دم تیغ گذراند.