منطق الطیر

نویسنده: فریدالدین عطار نیشابوری 
تصحیح :  محمدعلی فروغی
ناشر: تایید
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 240
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1337 - دوره چاپ: 4

مروری بر کتاب

به تصحیح ذکاء الملک فروغی

عطار دراین کتاب داستان هدهدی را شرح می دهد که راهنمای مرغان جویای سیمرغ می شود و در پیشاپیش آنان به پرواز می آید تا سرانجام از آن جمع کثیر سی مرغ را به سرزمین سیمرغ می رساند .این کتاب چکیده افکار صوفیان است درباره وادیهای طریقت و چگونگی حقیقت و کیفیت حرکت سالک از مبدا طلب تا مقصد فنا .منطِقُ‌الطِیر یا مقامات‌الطیور منظومه‌ای‌ست از عطار نیشابوری که به زبان فارسی و در قالب مثنوی در بحر رمل مسدس مقصور(محذوف) سروده شده‌است. کار سرودن این مثنوی در قرن ششم هجری قمری (۱۱۷۷ میلادی) پایان یافته‌است.

ابیات این مثنوی را بین ۴۳۰۰ تا ۴۶۰۰ بیت دانسته اند، از مثنوی‌های تمثیلی عرفان اسلامی به شمار می‌آید. مراحل و منازل در راه پوییدن و جُستن عرفان یعنی شناختن رازهای هستی در منطق‌الطیر عطار هفت منزل است. او این هفت منزل را هفت وادی یا هفت شهر عشق می‌نامد.

کتاب؛ از مثنوی‌های تمثیلی عرفان اسلامی به شمار می‌آید. مراحل و منازل در راه پوییدن و جُستن عرفان یعنی شناختن رازهای هستی در منطق‌الطیر عطار هفت منزل است. او این هفت منزل را هفت وادی یا هفت شهر عشق می‌نامد . هفت وادی به ترتیب چنین است: طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت، و فقر که سرانجام به فنا می‌انجامد. در داستان منطق‌الطیر، گروهی از مرغان برای جستن و یافتن پادشاهشان سیمرغ، سفری را آغاز می‌کنند.

در هر مرحله، گروهی از مرغان از راه باز می‌مانند و به بهانه‌هایی پا پس می‌کشند تا این که پس از عبور از هفت مرحله، از گروه انبوهی از پرندگان تنها «سی مرغ» باقی می‌مانند و با نگریستن در آینه حق در می‌یابند که سیمرغ در وجود خود آن‌هاست. در نهایت با این خودشناسی مرغان جذب جذبه خداوند می‌شوند و حقیقت را در وجود خویش می‌یابند.

همچنان دل در تحیر مست بود 
گاه اندر حمد و ، گاهی دردرود

حق تعالی از مدد درها گشاد 
اتفاقم ختم این نسخه فتاد 

شاید به دست خسرو این نسخه تمام 
روز بیست و پنجم از ماه صیام

سال اندرهفت و بیست و هفتصد 
بود چون این دولتم آمد به صد.....

در میان آب خوش خوابت ببرد
قطره آب آمد و آبت ببرد...

فهرست 

• فی التوحید باری تعالی جل و علا
• در نعمت رسول (ص)
• آغاز کتاب
• حکایت سیمرغ
• حکایت بلبل
• حکایت طوطی
• حکایت طاووس
و...