قلمکار

نویسنده و عکاس : کاوه گلستان
ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 47
اندازه کتاب: خشتی سلفون - سال انتشار: 1352 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت: درحد نو _ نو ؛ مهر دارد

مروری بر کتاب 

گلستان در این کتاب ۴۷ صفحه‌ای، که یکمین کتاب از «مجموعه هنر ایران» بوده، به هنر ایرانی و فراموش‌شده قلم‌کار، پرداخته. عکس‌ها و متن کتاب که به زبان ساده، از پیشینه و فن قلمکار، به نوجوانان می‌گوید، کار کاوه است که در کتاب گفته آنها را در کارگاه‌هایی در اصفهان گرفته‌است.

کاوه در این کتاب در سفری کوتاه، مخاطبان نوجوانش را با پیشینه هنر قلمکار آشنا می‌کند و با عکس، که به قول او «ثبت‌کننده دقیق‌تری‌ است»، آنها را به کارگاه‌های قلمکار می‌برد؛ اما این عکس‌ها، فقط کارت‌پُستال‌هایی خوش‌آب و رنگ نیستند که در پیچ و خم نقشی که قلمکارها می‌زنند، چیزی از زندگی پُررنج آنها نشان ندهد. به خصوص عکس‌هایی که کاوه از کودکان کارگر در این کارگاه‌ها گرفته،‌ در کنار آموختنی‌های زیادشان درباره هنر قلمکار، شاید ذهن مخاطبان نوجوان او را هم به فکر وادارند که چرا هم‌سن و سال‌های آنها باید در چنین شرایط سختی، کار کنند.

کاوه در متن ساده، خلاصه و پُر دانشی که درباره هنر قلمکار نوشته، این را هم گفته که «هنر قلم‌کار دیگر از میان رفته و صنعت ساده قلمکارسازی جایش را گرفته که تقلیدی‌ست از نقش‌های قدیمی.» سال ۱۳۶۳ این کتاب با تفاوت‌های کمی، برای بار سوم بازنشر شد؛ نشان دولتی، به برگ ۱ و «به نام خدا» به برگ ۲ کتاب اضافه شد و متن کوتاهی که درباره استفاده شاهان صفوی از هنر قلمکار بود، حذف شد. کاوه در نسخه اصلی نوشته که هنر قلمکار در دوران شاهان صفوی به اوج رسید و در مراسم مذهبی و جانماز و جامُهری مردم هم دیده می‌شد؛ این بخش‌ها در کتاب چاپ ۶۳ آمده ولی اشاره‌ای به علاقه شاهان صفوی به لباس‌ها و نقش و نگارهای قلمکار، و استفاده از آنها در ردای شاهان و نظامیان نشده.