- موجودی: موجود
- مدل: 165200 - 20/2
- وزن: 0.40kg
شهر فرنگ
نویسنده: توفیق الحکیم
مترجم: علی اکبر کسمائی
ناشر: ویراستار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 296
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1370 - دوره چاپ: 1
کمیاب - کیفیت : در حد نو ؛ جلد کتاب رد تاخوردگی دارد
مروری بر کتاب
بیست و نه داستان کوتاه و نمایشنامه
اگر زندگی توفیق‌الحکیم را در مراحل مختلف آن در نظر آوریم، می‌بینیم وی نویسنده‌ای دارای سرشت هنری و فکری حساس که در برابر اندیشه‌ها و رویدادهای محیط اجتماعی خود سریع‌التأثیر است هرگونه دعوت و حرکت بزرگ فکری و هنری که در مرحله‌ای از مراحل زندگی سیاسی و ادبی مصر از سال۱۹۱۹ تا کنون پدید آمده در آثار توفیق‌الحکیم بازتاب داشته است... اگر بخواهیم در میان ادیبان و متفکران و هنرمندان معاصر مصری شخصیتی را پیدا کنیم که همه رویدادهای عمدة سیاسی و فرهنگی مصر از سال ۱۹۱۹ تا کنون در آثار او بازتاب یافته باشد نزدیک‌تر و بهتر از توفیق‌الحکیم کسی را پیدا نمی‌کنیم.
توفیق‌الحکیم بی‌شک یکی از نویسندگان حاذق ادبیات نمایشی عرب به شمار می‌رود. آثار او به لحاظ کمی و کیفی قابل تحلیل و بررسی است اما آنچه این بررسی را با مانع مواجه می‌کند، نبود منابع لازم برای امر پژوهش است، زیرا متأسفانه نگاه مترجمان تئاتر ایران به تئاتر غرب مانع از آن شده است تا به سرزمین‌های دیگر توجه کنند. از این رو، تئاتر اعراب برای ما تا امروز ناشناخته مانده است.
آتش‌کار: معلومه که نه... تو راننده هستی... تو مسئولی... ولی اگه الان معلوم شد قرمزه... ایستگاه بسته است... یعنی خطر... و تو مسئول پانصد نفرمسافری.
در اینجا آشنایی‌زدایی از رنگ چراغ یک گره دراماتیک را به وجود آورده است زیرا چراغ باید هدایت‌‌‌گر قطار باشد اما این چراغ خود باعث افزایش ضریب خطا شده است. بنابراین برای تعیین مسیر حرکت قطار باید ابتدا از خود چراغ ایهام‌زدایی شود و راننده برای اطلاع یافتن از رنگ چراغ قطار را متوقف می‌کند. پیامد این گره تا جایی پیش می‌رود که کارکنان قطار دچار یک استیصال می‌شوند و ناگزیر از مسافران یاری می‌خواند. هر مسافر بنا بر احساس خود از واقعیت موجود، تفسیری ارائه میكند.
راننده: اون نور رو می‌بینید؟
زن1: بله... . خوب می‌بینم.
راننده: بفرمایید چه رنگیه؟
زن1: قرمز!
آتش‌کار: خدا رو شکر!
راننده: تو ساکت شو! قرمزه؟ مطمئن هستید؟
زن: کاملاً مطمئنم!
راننده: عجیبه!
آتش‌کار: حالا نظرت چیه؟
راننده: از ایشون هم بپرسم.
آتش‌کار: بفرما!
راننده: ببخشید خانم... نظر شما چیه؟
زن 2: سبز....
توفیق‌الحکیم بی‌شک یکی از نویسندگان حاذق ادبیات نمایشی عرب به شمار می‌رود. آثار او به لحاظ کمی و کیفی قابل تحلیل و بررسی است اما آنچه این بررسی را با مانع مواجه می‌کند، نبود منابع لازم برای امر پژوهش است، زیرا متأسفانه نگاه مترجمان تئاتر ایران به تئاتر غرب مانع از آن شده است تا به سرزمین‌های دیگر توجه کنند. از این رو، تئاتر اعراب برای ما تا امروز ناشناخته مانده است. آنچه توفیق را در نظر غربیان نویسنده‌ای صاحب سبک و پیشرو و نام‌آور کرده است، نمایشنامة اهل‌الکهف است.
او با آگاهی دقیق از اصول نمایش یونان باستان و اروپا به نوعی جامعه‌شناسی دست یافت که در آثارش به خوبی مشهود است . وی در این نمایشنامه با الهام گرفتن از قرآن کریم و اخبار اسلامی و مسیحی، قصة اصحاب کهف را بازآفرینی کرده و در این بازآفرینی، به غلبة زمان بر انسان پرداخته و سرانجام آدمی را تسلیم عنصر پیچیدة زمان دانسته است...
«توفیق‌الحکیم در آثار خود دو چهره متفاوت و تا حدودی متناقض از خویش ارائه میكند چهره‌ای ذهن‌گرا و گوشه‌نشینی که در دنیای درونی خویش زندگی می‌کند و با جهان عینی و واقعی و زندگی روزمره مردم تفاوت فراوان دارد و تصویری دیگر با چهره‌ای فکاهی و طنز‌آلود که با ریشخند به انتقاد از نقص‌ها وکاستی‌های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی جامعه می‌پردازد. آنچه توفیق‌الحکیم را در بین عموم مردم عرب‌زبان مشهور ساخت، چهره فکاهی و شوخ وی است که عموماً در نمایشنامههای «المسروح‌المجتمع» از خویش ترسیم میكند. و آنچه که مدت‌های مدید بین ناقدان و پژوهشگران مسائل ادبی مناقشه‌انگیز بوده است، چهره ذهن‌گرا و درونی اوست... این تصویر را توفیق در نمایشنامههای ذهنی خود مرسوم به «المسروح ذهنی» از خود ارائه میكند.توفیق‌الحکیم تنها با چهره دوم در نزد ایرانیان شناخته شده است. علت آن هم نمایشنامه‌هایی است که از او انتشار یافته است.
رجاء‌النقاش ناقد مصری در کتاب ادبای معاصرون چاپ سال 1971 می‌نویسد: اگر زندگی توفیق‌الحکیم را در مراحل مختلف آن در نظر آوریم، می‌بینیم وی نویسنده‌ای دارای سرشت هنری و فکری حساس که در برابر اندیشه‌ها و رویدادهای محیط اجتماعی خود سریع‌التأثیر است هرگونه دعوت و حرکت بزرگ فکری و هنری که در مرحله‌ای از مراحل زندگی سیاسی و ادبی مصر از سال1919 تا کنون پدید آمده در آثار توفیق‌الحکیم بازتاب داشته است... اگر بخواهیم در میان ادیبان و متفکران و هنرمندان معاصر مصری شخصیتی را پیدا کنیم که همه رویدادهای عمدة سیاسی و فرهنگی مصر از سال 1919 تا کنون در آثار او بازتاب یافته باشد نزدیك‌تر و بهتر از توفیق‌الحکیم کسی را پیدا نمی‌کنیم.
اشخاص بازی در نمایشنامه قطار بر اساس حرفه و جنسیت نام‌گذاری می‌شوند که هر دو از ماهیت مادی برخوردار است. که در نقطه مقابل جهان معنا قرار می‌گیرد. تقابل این دو جهان در نگرش توفیق‌الحکیم جایگاه گسترده‌ای دارد. «ما بزرگ‌ترها دیگر قادر نیستیم که در عالم معنی زندگی کنیم حقایق در نظر ما خیلی کوچک شده است و ما جز حدود خارجی آن را نمی‌توانیم ببینیم و نمی‌توانیم در مواد و اشیا، روحی از خود بدمیم.
این نگاه تقابل نیز در بسیاری از نویسندگان ابزورد تأمل‌پذیر است. «یونسکو به عکس بکت به روابط اجتماعی انسان به‌ویژه طبقه متوسط و وضعیت خانوادگی آن توجه دارد در غالب آثار او دو مایه اصلی را می‌توان مشاهده کرد: سرشت رو به زوال ماده‌گرایی، جامعه سرمایه‌داری، تنهایی و انزوای فرد... . یونسکو در تمام آثارش کلیشه‌ها، ایدئولوژی‌ها و ماده‌گرایی را تحقیر می‌کند.
